CZĘŚĆ PIERWSZA
DWA POKOLENIA.
I. Wojciech Dzieduszycki
II. J. K. Kochanowski
III. Legjony a sprawa polska
CZĘŚĆ DRUGA WOJNA, REWOLUCJA, A POLITYKA CHRZEŚCIJAŃSKA.
I. Mickiewicz, Mereżkowski i rewolucja rosyjska .
II. Fr. W. Forster
III. Konstantyn Frantz a prusko-polska utopja
IV. Dwa imperjalizmy. Około pamiętników admirała
v. Tirpitza
CZĘŚĆ TRZECI BOLSZEWIZM ROSYJSKI A PÓLBOLSZEWIZM POLSKI.
I. Z psychologji bolszewizmu
II. Czerwona Armja
III. Zbrodnia Ryska
IV. Polska a Węgry
CZĘŚĆ CZWARTA. NA ZWALISKACH PRZESZŁOŚCI.
I. Trzy światy: Europa, Rosja, Azja
II. Eurazjatyzm Rosyjski
III. Koniec Europy
ZAKOŃCZENIE
Szkice polityczno-literackie prof. Mariana Zdziechowskiego opublikowane po raz pierwszy w 1923 roku w Wilnie przedstawiają specyfikę narodów europejskich, ich mentalność, różnice jakie dzielą Europę od Rosji i Azji.
Analiza polityki niemieckiej, angielskiej, francuskiej czy rosyjsko-bolszewickiej zdumiewa swą dalekowzrocznością i o zgrozo aktualnością.
Marian Zdziechowski h. Rawicz (ur. 30 kwietnia 1861 w Nowosiółkach, zm. 5 października 1938 w Wilnie) – polski historyk idei i literatury, filolog, filozof, krytyk literacki i publicysta, rektor .W latach 1899-1919 profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Krakowie dał się poznać jako utalentowany, natchniony i popularny wykładowca. W czasie jego wykładów największa sala UJ zapełniała się w całości studentami i gośćmi z miasta. W latach 1919-1932 profesor Uniwersytetu Wileńskiego. W maju 1926 znalazł się wśród kandydatów do godności Prezydenta Rzeczypospolitej. Autor szeregu prac z zakresu filozofii religii i literatur słowiańskich. W szczególności zainteresowany polsko-rosyjskimi stosunkami kulturowymi. Znawca rosyjskiej literatury filozoficznej. Prowadził korespondencję z Lwem Tołstojem i odwiedził go nawet raz w Jasnej Polanie. Utrzymywał kontakty z wieloma znanymi rosyjskimi intelektualistami w tym z Mikołajem Bierdiajewem, Sergiejem Bułgakowem, Piotrem Struwe, Dmitrijem Mereżkowskim, Nikołajem Trubieckim. Zajmował go m.in. problem zła w ujęciu filozoficznym, w tym komunizmu w kontekście apokaliptycznym, zjawisko modernizmu w Kościele katolickim oraz źródła kryzysu kultury europejskiej.